Handboek GGO Digital Twin Provincie Utrecht

Inzet ‘Template Gezonde Gebiedsontwikkeling’ bij ruimtelijke plannen

GGO Digital Twin

Dit is een digitaal ruimtelijk planning support systeem om in een digitale 3D omgeving (complexe) vraagstukken over gezondheid en veiligheid bij ruimtelijke ontwikkelingen inzichtelijk te maken. Door een combinatie van visualiseren, signaleren en doorrekenen en de focus op verschillende (beleids)thema’s rond gezondheid en veiligheid kan het systeem van grote toegevoegde waarde zijn voor het plannen en realiseren van gezonde gebiedsontwikkelingen. De GGO Digital Twin is daarmee een hulpmiddel voor gemeenten om invulling te geven aan de mogelijkheid die de Omgevingswet biedt om hun eigen ‘decentrale afwegingsruimte’ rond leefomgevingskwaliteit bij ruimtelijke planvorming in te vullen en hierbij gebiedsgericht maatwerk te leveren.

Het systeem brengt voor een aantal kwaliteitsindicatoren voor de thema’s geluid, lucht, geur, externe veiligheid, elektromagnetische straling, klimaatadaptatie (hittestress, waterveiligheid en wateroverlast), groen (i.r.t. gezondheid) en beweegvriendelijkheid in beeld wat de huidige gezondheidskwaliteit van een gebied of een plan is, waar deze kwaliteit door wordt beïnvloed en hoe deze kan worden verbeterd. Met behulp van het systeem kunnen de betrokken vakspecialisten van verschillende disciplines een gerichte dialoog te voeren over knelpunten, kansen en ambities voor de ontwikkeling van het gebied. In een interactief ontwerpproces worden de mogelijkheden om te komen tot een voor gezondheid en veiligheid optimaal ruimtelijk ontwerp verkend. Naast een hogere plankwaliteit kan zo ook tijdwinst wordt geboekt tijdens het planproces.

Methodiek Gebiedsgericht maatwerk

De GGO Digital Twin is zo ingericht dat niet overal dezelfde gezondheidskwaliteit wordt nagestreefd, maar dat de ambities worden afgestemd op de karakteristieke kenmerken van gebieden en de specifieke kansen en bedreigingen die zich daar voordoen. Zodoende is er sprake van ‘gebiedsgericht maatwerk’.

Dit is een hulpmiddel bij het streven naar of het behouden van een per soort gebied verschillende passende gezondheidskwaliteit. Met behulp van gebiedsgericht maatwerk worden kwalitatieve randvoorwaarden en -ambities voor gebiedsontwikkeling vroegtijdig geformuleerd en gestructureerd en op het juiste moment ingebracht tijdens het planproces. Gebiedsgericht maatwerk maakt het mogelijk om, daar waar dit gewenst of nodig is, tot differentiatie in gezondheidskwaliteit te komen. Het motto hierbij is: ‘de juiste kwaliteit op de juiste plek’.

Belangrijk bij gebiedsgericht maatwerk zijn ‘gebiedstypen’ waarmee verschillende soorten gebieden worden onderscheiden en ‘kwaliteitsprofielen’, waarin per gebiedstype ‘op maat’ een set van ambities voor een aantal kwaliteitsindicatoren voor gezondheid en veiligheid zijn opgenomen (vergelijkbaar met het mengpaneel uit de Omgevingswet). Zie verder: 1.1 Lokale afwegingsruimte en methodiek gebiedsgericht maatwerk

Toepassing methodiek

Bij de toepassing van de methodiek in de praktijk gelden een aantal principes rond het bepalen van de plangrenzen, het vaststellen en gebruik van het gebiedstype en het berekenen van de kwaliteitsscores. Verder is het belangrijk dat voor een optimale toepassing wordt aangesloten bij de fasen die bij ruimtelijke planprocessen worden doorlopen, zie verder: 1.2 Toepassing methodiek

Technische implementatie methodiek: GGO Template

De kwaliteitsprofielen per gebiedstype is voor een aantal woongebiedstypen voor opgenomen in de GGO-template. Dit is een format waarin rekenformules zijn opgenomen, waarmee op basis van kwaliteitsdata, zie verder: 2. Technische beschrijving in de vorm van kaartlagen voor elke indicator de gezondheidskwaliteit kan worden gevisualiseerd en/of berekend (kwaliteitsscores) en kansen en problemen kunnen worden gesignaleerd (alerts), zie verder: 1.3 Technische implementatie methodiek GGO Template

De GGO Template werkt als applicatie met behulp van rekenmodellen in een digitaal platform. Dit betreft een zgn. ‘digital twin’, waarin 3D simulaties van de ruimtelijke werkelijkheid worden gemaakt, die ook voor niet experts herkenbaar en begrijpelijk zijn en waarbij de afwegingen ondersteund worden door voor iedereen beschikbare digitale informatiebronnen, zie verder: 1.4 Digitale infrastructuur Tygron Platform